جوشگاه
«جوشگاه نوعی ضایعات شایع پوستی است که در محل آسیب‌دیدگی‌های پوستی، برش‌های جراحی، سوختگی‌ها، گزش حشرات، بیماری‌های عفونی مانند آبله مرغان یا در محل زخم‌های آکنه ایجاد و به‌طور کلی به ۲ دسته بزرگ هیپرتروفیک و کلوئید تقسیم می‌شوند. در اصطلاح عامیانه به این جوشگاه‌ها گوشت اضافه گفته می‌شود…»
چند نوع جوشگاه داریم؟
جوشگاه ممکن است هیپرتروفیک یا کلوئیدی باشد که شباهت زیادی در ماهیت این ۲ نوع جوشگاه وجود دارد ولی از نظر بیولوژیکی متفاوت عمل می‌کنند. سلولی به نام فیبروبلاست، مسئول تولید پروتئینی به نام کلاژن است. وقتی این سلول لگام گسیخته شروع به تولید کلاژن می‌کند، کلاژن تجمع می‌یابد و در ناحیه آسیب‌دیده برآمدگی ایجاد می‌شود که همان گوشت اضافه است. کلوئیدها مشکل‌سازتر از جوشگاه‌های هیپرتروفیک هستند و درمان دشوارتر و ظاهر زشت‌تری هم دارند. جوشگاه هیپرتروفیک محدود به زخم است و به رنگ صورتی و قرمز کمرنگ تا تیره با سطحی صاف دیده می‌شود. در عرض چند ماه هم نرم می‌شود و احتمال بهبودی‌‌اش خیلی زیاد است اما کلوئید افزایش حجم زیادی دارد با کناره نامنظم و با رشدی در حال توسعه به اطراف زخم. هرچه فشار روی پوست مثلا هنگام زدن بخیه بیشتر باشد، احتمال بروز چنین جوشگاه‌هایی بالاتر است مانند جوشگاه‌هایی که در اثر عمل جراحی قلب دیده می‌شود.
آیا مشکل جوشگاه فقط از لحاظ ظاهری است؟
خارش زیاد، سوزش و گاهی هم درد از علائم دیگر کلوئیدها یا جوشگاه‌های هیپرتروفیک است.
آیا جنس و رنگ پوست افراد در وجود این جوشگاه‌ها موثر است؟
افرادی با نژاد آسیایی یا آفریقایی که پوست تیره‌ای دارند، بیشتر دچار جوشگاه‌های کلوئیدی می‌شوند. البته جوشگاه‌های کلوئید در بعضی از نشانگان و بیماری‌های ارثی ممکن است خود به خود و بدون ایجاد زخم قبلی هم دیده شود. مشکل دیگر کلوئیدها، خارش زیاد است و خاراندن زیاد باعث بزرگ‌تر شدن کلوئید می‌شود.
وجود جوشگاه‌های هیپرتروفیک بعد از ایجاد زخم طبیعی است و به مرور محو می‌شود.
کدام قسمت از پوست بدن بیشتر دچار جوشگاه‌های هیپرتروفیک یا کلوئید می‌شود؟
ناحیه جناغ سینه (در اعمال جراحی قلب) ناحیه شانه، بازو یا دلتوئید، ساعد، فک و لوب گوش نواحی‌ای هستند که بیشتر دچار کلوئید یا جوشگاه هیپرتروف…
آیا درمان کلوئیدها دشوار است؟
بله، برای درمان باید فیبروبلاست‌ها مهار شوند. متاسفانه درمان کلوئید با ابزارهای پیشرفته کنونی در همه موارد موفقیت‌آمیز نیست، ولی در جوشگاه هیپرتروفیک درمان راحت است. گاهی برجستگی‌های ناشی از بخیه برای بیماران نگرانی ایجاد می‌کند ولی بعد از ۲ تا ۳ هفته این جوشگاه‌ها از بین می‌روند. خوشبختانه این نوع جوشگاه‌ها بسیار شایع‌ترند.
درمان اصلی برای این ۲ نوع جوشگاه چیست؟
درمان اصلی و موثر برای جوشگاه‌ها تزریق کورتون طولانی اثر هر ماه یکبار به داخل بافت اضافه است که نتیجه رضایت‌بخشی دارد. تزریق باید درست و با غلظت و در فواصل مناسب انجام شود. اگر کورتون با غلظت زیاد و بطور عمقی تزریق شود، ممکن است باعث گودی در محل زخم شود.
درمان غیر دارویی هم وجود دارد؟
در سوختگی‌ها برای جلوگیری از ایجاد ضایعات اضافی پوست، از جلیقه‌هایی که ضایعه را تحت فشار قرار می‌دهند و از طریق کاهش اکسیژن‌رسانی جلوی تشکیل کلاژن را می‌‌گیرند، استفاده می‌شود. کرایوتراپی یا سرمادرمانی (نیتروژن مایع) گرچه شایع نیست ولی موثر است.
این درمان هر ماه یکبار انجام می‌شود. جراحی در درمان ضایعات هیپرتروفیک جایگاه ویژه‌ای دارد ولی در ضایعات کلوئید چندان موثر نیست و حتی دیده شده که ضایعه بزرگ‌تر از قبل برگشته و به یک توده پررنگ تبدیل شده است. برای برداشتن کلوئید باید ضایعه را با جراحی از پوست جدا و بعد از عمل در محل ضایعه آمپول کورتون تزریق کرد.
روش دیگر درمان لیزر است. این درمان تا وقتی که جوشگاه قرمز است و زخم نیز از نظر عروقی غنی باشد، مفید است. لیزر پی‌دی‌ال هم می‌تواند باعث کاهش حجم تومور شود. لیزر نقش مهمی در کاهش خارش جوشگاه دارد. اگر کلوئید حاوی عروق نباشد، لیزردرمانی نتیجه خوبی نخواهد داشت.
